„Rok Zero: Cicha śmierć Kambodży” to szokujący dokument Johna Pilgera z 1979 roku pokazujący zbrodnie i okrucieństwa dokonane przez Pol Pota oraz jego Czerwonych Khmerów. Film został pierwotnie wyemitowany w telewizji komercyjnej w Wielkiej Brytanii i Australii bez reklam, co było bezprecedensowe. British Film Institute wymienia go jako jeden z 10 najważniejszych filmów dokumentalnych XX wieku.
W czasie reżimu Czerwonych Khmerów aż trzy miliony ludzi z ośmiomilionowej populacji Kambodży zostało zamordowanych lub zmarło z głodu w wyniku działań Pol Pota. „Ludobójstwo Pol Pota” – jak mówi Pilger – „rozpoczęli Richard Nixon i Henry Kissinger.” Film jest pełen dowodów na to, że bombardowanie Kambodży przez Stany Zjednoczone w latach 1969-1973 spowodowało takie zamieszanie, że dojście do władzy Czerwonych Khmerów w 1975 roku stało się nieuniknione.
W swoim wprowadzeniu do dokumentu Pilger mówi do kamery: „Nowi władcy Kambodży nazwali rok 1975 rokiem zero, wiekiem świtu, w którym nie będzie rodzin, uczuć, wyrazów miłości ani żalu, żadnych lekarstw ani szpitali, żadnych szkół, żadnych książek, nauki, wakacji, muzyki, piosenek, poczty, pieniędzy; tylko praca i śmierć … Przyjazd tutaj był dla mnie jak natknięcie się na coś, czego nigdy nie byłbym sobie w stanie wyobrazić, a oto pierwszy kompletny filmowy, reportaż ludzi Zachodu z popiołów delikatnej niegdyś krainy”.
Wraz z reżyserem Davidem Munro, operatorem kamery Gerrym Pinchesem, dźwiękowcem Stevem Phillipsem i fotografem Ericem Piperem, Pilger przybył do stolicy Kambodży, Phnom Penh „jak po wojnie nuklearnej, która oszczędziła tylko budynki”.
„Nie byliśmy na to przygotowani”- powiedział. „Nie było prądu, wody pitnej, sklepów, żadnych usług. Na dworcu stały puste pociągi na różnych etapach przerwanego odjazdu. Rzeczy osobiste i części odzieży powiewały na platformach, niczym nad masowymi grobach.
„Nie wyczułem nawet pozostałości po jakiejś ludzkiej populacji. Kilka kształtów, które dostrzegłem, wydawało się niespójne i gdy mnie ujrzały, chowały się w drzwiach. Dziecko wpadło na leżącą na boku szafę, która była jego schronieniem. Na rozpadającej się stacji benzynowej Esso stara kobieta i trzy wychudzone niemowlęta kucały wokół garnka zawierającego mieszankę korzeni i liści, który bulgotał nad ogniem podsycanym papierowymi pieniędzmi. Taka groteskowa ironia: ludzie potrzebujący wszystkiego mieli pieniądze do spalenia ”.
W ośrodku zagłady Tuol Sleng, gdzie torturowano i zabijano mężczyzn, kobiety i dzieci, z ekranu spoglądają czarno-białe fotografie ofiar. Na zewnątrz opuszczone ulice przecina samotna postać małego dziecka – jego rodzice prawie na pewno nie żyją lub zaginęli.
Każdy, kogo spotykał Pilger, stracił co najmniej sześciu członków rodziny. Być może najbardziej szokujące są zdjęcia wychudzonych dzieci walczących o życie, w większości umierających z głodu lub chorób związanych niedożywieniem, któremu na Zachodzie można zapobiec i które można wyleczyć. Gerry Pinches filmował dzieci przez własne łzy. Spontaniczne, żywe reportaż Pilgera na temat polityki władzy, która spowodowała takie cierpienie, jest modelem tłumionego gniewu. Opisuje, jak w ramach ukarania Wietnamczyków, których armia wyzwoliła Kambodżę (a właśnie wyzwoliła własny kraj od Amerykanów), Stany Zjednoczone i ich sojusznicy ogłosili blokadę Kambodży.
Przedstawiciel Unicef-u, Jacques Beaumont, mówi: „W jednym z bardzo biednych baraków, w których praktycznie nic nie było, umierało już 54 dzieci. Jedno z nich siedziało w kącie pokoju z opuchniętymi nogami, ponieważ umierało z głodu. Nie miało siły patrzeć na mnie ani na nikogo. Po prostu czekało na śmierć. Dziesięć dni później czworo z tych dzieci nie żyło i zawsze będę o tym pamiętać, mówiąc: „Nie zrobiłem nic dla tych dzieci, ponieważ nie mieliśmy nic”.
Przedstawiciel Międzynarodowego Czerwonego Krzyża François Bugnion, wziął Pilgera na stronę i zapytał, czy mógłby skontaktować się z „kimś w australijskim rządzie, kto może zorganizować samolot z jedzeniem i lekami, aby uratować tysiące istnień ludzkich w czasie, gdy trwa polityka ”. Pokonany Pilger później opisuje swoją nieudaną próbę uzyskania odpowiedzi od ambasadora Australii w Bangkoku.
Pod koniec filmu mówi o wygłodniałym chłopcu, którego agonalny płacz słychać w tle. „Oczywiście” – mówi bezpośrednio do kamery – „jeśli jesteś w Genewie, Nowym Jorku czy Londynie, nie słyszysz krzyków [tego] małego chłopca”.
Dokument „Rok Zero” spotkał się w Wielkiej Brytanii z fenomenalnym odzewem publiczności. Czterdzieści worków pocztowych listów dotarło do studiów ATV w Birmingham, z 1 milionem funtów w ciągu pierwszych kilku dni. „To dla Kambodży” – napisał anonimowy kierowca autobusu z Bristolu, załączając tygodniową pensję. Starsza kobieta wysłała swoją emeryturę z dwóch miesięcy. Samotny rodzic wysłał oszczędności w wysokości 50 funtów.
Pokazywany w 50 krajach i obejrzany przez 150 milionów widzów „Rok Zero” pomógł zebrać ponad 45 milionów dolarów pomocy dla Kambodży, dzięki której przywrócono czystą wodę w Phnom Penh, zaopatrzono szpitale i szkoły, wsparto sierocińce i ponownie otworzono rozpaczliwie potrzebną fabrykę odzieży, pozwalając ludziom pozbyć się czarnych mundurów, do noszenia których zmusili ich Czerwoni Khmerzy.
„Rok Zero” zdobył wiele nagród, w tym za najlepszy film dokumentalny Broadcasting Press Guild oraz International Critics Prize na Międzynarodowym Festiwalu Telewizyjnym w Monte Carlo. Sam Pilger zdobył Pokojową Nagrodę Narodów Zjednoczonych w 1980 r. Za „uczynienie tak wiele dla złagodzenia cierpień narodu Kambodży”.
Pilger nakręcił w sumie pięć filmów dokumentalnych o Kambodży ze swoim bliskim przyjacielem Davidem Munro. Ich późniejsze filmy opowiadały o poparciu jakie rząd amerykański i brytyjski udzielał wygnanym Czerwonym Khmerom. W 2008 roku były żołnierz SAS, Chris Ryan, ówczesny autor bestsellerów, ubolewał w wywiadzie dla gazety, że „kiedy John Pilger, korespondent zagraniczny, odkrył, że szkolimy Czerwonych Khmerów na Dalekim Wschodzie [nas] odesłano do domu”. David Munro zmarł w 1999 roku.
Za bombardowanie Kambodży i jej blokadę był m.in. odpowiedzialny amerykański prezydent Nixon oraz Henry Kissinger, który to w 1973 otrzymał wspólnie z Wietnamczykiem Lê Đức Thọ – Pokojową Nagrodę Nobla. Przyznanie mu jej jest uznawane za jedną z najbardziej kontrowersyjnych decyzji Komitetu Noblowskiego w historii. Jako protest przeciwko tej decyzji dwóch członków Komitetu zrezygnowało z członkostwa, co stało się po raz pierwszy w historii tej nagrody.
Utrata władzy przez Czerwonych Khmerów
Po utracie władzy Czerwoni Khmerzy wycofali się do dżungli w zachodniej części kraju. Licząca kilka tysięcy żołnierzy partyzantka Czerwonych Khmerów uzyskała poparcie Chin, Tajlandii i Stanów Zjednoczonych, które wspierając antywietnamski ruch partyzancki dążyły do osłabienia pozycji Wietnamu. Korzystający z protekcji amerykańskiej Czerwoni Khmerzy tylko w 1980 roku otrzymali około 55 milionów dolarów pomocy. Dzięki amerykańskiej i tajlandzkiej protekcji cieszyli się także dostawami żywności ze Światowego Programu Żywnościowego. Jednocześnie CIA prowadziła akcję propagandową mającą wybielić Czerwonych Khmerów. Jednym z jej przejawów była publikacja raportu, w którym przedstawiono pięciokrotnie zaniżoną liczbę ofiar reżimu Demokratycznej Kampuczy. Sytuację ruchu jeszcze bardziej poprawiło uznanie ich (głosami państw zachodnich i ich sojuszników) za prawowitych przedstawicieli Kambodży w ONZ.
W 1981 roku rozwiązaniu uległo polityczne skrzydło ruchu, Komunistyczna Partia Kambodży. Decyzja ta podyktowana była współpracą z USA. Tym samym politycznym skrzydłem Czerwonych Khmerów stała się Partia Demokratycznej Kampuczy. Nowa formacja zrezygnowała z ideologii komunistycznej i ogłosiła że popiera demokrację parlamentarną i liberalny model gospodarczy (w kilku krajach do dziś legalnie działała Grupa Studiów nad Teorią Pol Pota głosząca poglądy sprzed dekomunizacji ruchu). W 1982 roku przy wsparciu Stanów Zjednoczonych i Chin powstał Koalicyjny Rząd Demokratycznej Kampuczy. Rząd skupiał monarchistów, prawicowych republikanów i Czerwonych Khmerów, a na arenie międzynarodowej był uznawany przez większość państw niekomunistycznych.
Po ofensywie wojsk rządowych i wietnamskich w latach 1984-1985 Czerwoni Khmerzy zostali wyparci z kraju. Pokonani partyzanci znaleźli schronienie na terenie Tajlandii. W tym samym czasie ogłoszono, że Pol Pot przeszedł na polityczną emeryturę. Był to zabieg czysto propagandowy, w rzeczywistości w dalszym ciągu stał on na czele ruchu kryjąc się pod kryptonimami „87” i „Brat nr 1”, korzystając przy tym z ochrony specjalnego oddziału armii tajskiej.
W 1989 roku Wietnam wycofał swoje wojska z terenów Kambodży, skłoniło to Tajlandię w kolejnym roku do stopniowej likwidacji baz Czerwonych Khmerów na swoim terytorium (wbrew zaleceniom USA). W 1991 roku Czerwoni Khmerzy i inne grupy rebelianckie (obecność Czerwonych Khmerów została wymuszona przez Stany Zjednoczone) zawarli z rządem Kambodży układ w sprawie rozbrojenia i wolnych wyborów. W rezultacie pozwolono im na powrót do prowincji Palin. W 1993 roku nie uznali wyników wyborów i rozpoczęli nową wojnę z rządem. W trakcie batalii siły Czerwonych Khmerów dokonały licznych zbrodni wojennych obejmujących czystki etniczne (szczególnie mniejszości wietnamskiej).
W 1997 roku w ramach niezliczonych czystek w kierownictwie partii, zlecił zabójstwo jednego ze swych najbliższych współtowarzyszy jeszcze z czasów paryskich – Son Sena. Kilka tygodni później współtowarzysze pod kierownictwem Ta Moka urządzili proces pokazowy Pol Pota i skazali go na dożywotni areszt domowy, gdzie po kilku miesiącach zmarł, według oficjalnej wersji z przyczyn naturalnych. Po śmierci został skremowany, a jego prochy złożono w samotnym grobie, na ziemi niczyjej, kilkaset metrów od granicy z Tajlandią. Inna wersja mówi, że zostały one rozsypane nad największym jeziorem Półwyspu Indochińskiego Tonle Sap.
Ideologia Pol Pota
Największy wpływ na ideologie Pol Pota wywarł maoizm szczególnie koncepcje wielkiego skoku naprzód, mobilizacji wsi, ucieczki z miast i „zduszenia” miast. Istotną cechą ideologii był nacjonalizm i sprzeciw wobec kolonializmu.
Na ideologię polpotyzmu duży wpływ miał również stalinizm. Główną przesłanką wskazującą na udział myśli Stalina na polpotystów był nacisk na kierownictwo, które miało decydujący wpływ na rewolucję, częste składanie przez członków krytyki i samokrytyki, uświadamiał że marksizm-leninizm nie jest dogmatem, lecz wskazówką w działaniu, która jest wzbogacana przez doświadczenia narodów, oraz że trzeba wszędzie szukać wrogów.
Rewolucja Francuska scaliła to wszystko i pozwoliła polpotyzmowi przeprowadzić rewolucję bez robotników, tzw. „rewolucja narodowa”. Wyjaśniała ona też terror, który był wyjątkowym środkiem stosowanym w trudnych czasach, które są niezbędne aby ocalić rewolucję, jednak podstawowym problemem rewolucji było zbyt mały radykalizm. Podstawowe idee które Rewolucja Francuska dała Pol Potowi to twierdzenie, że rewolucja musi być przeprowadzona do samego końca bez kompromisu.
*
Jeśli psychopaci rządzą społeczeństwem, będzie ono zdradzać ich cechy. Będzie więc głęboko skorumpowane, ale ponieważ oszustwo jest pierwotną cechą psychopatii, z pozoru będzie się wydawało ludzkie. Skorumpowane rządy z kolei spowodują, że zło i zwyrodnienie stopniowo przeniknie do coraz niższych warstw. Promowane będą niemoralne postawy, podczas gdy te właściwe zostaną wyśmiane. Cały destrukcyjny proces skończy się prześladowaniem a nawet ludobójstwem
Dr Łobaczewski opisał to w następujący sposób: „Działania tego fenomenu, dotykają całe społeczeństwo, poczynając od liderów, następnie infiltrując każdą wioskę, małe miasteczko, fabrykę, korporację czy farmę. Patologiczna społeczna struktura stopniowo pokrywa cały kraj, tworząc „nową klasę” w obrębie narodu. Ta uprzywilejowana klasa dewiantów, czuje się permanentnie zagrożona przez „innych”. Ci inni, to ludzie, których należy prześladować. Z reguły w pierwszej fazie, dotyka to jednostki nie poddające się łatwo manipulacji, bardziej duchowe i moralne niż otaczające je masy. Słowem ludzie stanowiący zagrożenie dla psychopatycznego systemu, ze względu na głęboką świadomość zagrożenia i wnikliwość.
Link do dokumentu:
Zobacz także:
Nasz kanał na Telegramie 🕸️:
t.me/s/eternityandfingerprints
Na podstawie:
Year-Zero-The-Silent-Death-of-Cambodia
Andrzej Łobaczewski „Ponerologia polityczna – nauka o naturze zła w adaptacji do zagadnień politycznych” (2006)
eternityandfingerprints 